Międzynarodowy Dzień Gier Książkowych

 

27 sierpnia to dzień kiedy ludzie na całym świecie mogą świętować swoją miłość do interaktywnej zabawy z książką.

Gra książkowa (gamebook), w Polsce znana raczej jako gra paragrafowa, jest oparta na wyobraźni gracza i podobna do gry fabularnej, ale przeznaczona najczęściej dla jednej osoby.

Gra polega na czytaniu opisów i dokonywaniu wyborów, z których każdy odsyła nas do innego paragrafu w książce (stąd nazwa). W trakcie gry można zbierać przedmioty (swój stan posiadania gracz przeważnie zapisuje na osobnej kartce) i ich używać, zmieniają się także takie wartości jak siła czy punkty życia. Istnieją też pozycje pozbawione podobnych statystyk, które skupiają się na dążeniu do uzyskania jak najbardziej literackiej formy zbliżonej do opowiadania.

Gry paragrafowe są najczęściej utrzymane w konwencji fantasy lub science-fiction (np. postapokaliptyczny cykl Wojownik autostrady czy polski Dreszcz). Popularnością cieszyły się też gry paragrafowe historyczne (seria Wehikuł czasu I-III, V-VII, Janek. Historia małego powstańca), detektywistyczne (Pajęcza sieć, Wodny pająk) czy w konwencji horroru (Zagadka rezerwatu, Zaginiony, Pokuta, seria Tajemne Oblicze Świata).

Gry książkowe w Polsce

Pierwszą znaną pozycją wydaną w Polsce był Kosmolot „Podróżnik”, autorstwa Steve’a Jacksona, opublikowany na łamach miesięcznika Fikcje, przez Śląski Klub Fantastyki w 1985 roku. Dwa lata później (1987), w magazynie Razem, ukazała się pierwsza polska gra książkowa, Dreszcz, pióra Jacka Ciesielskiego. Ta prosta, rozgrywająca się w ponurych podziemiach przygoda została nazwana przez autora fantasolo, co było próbą spolszczenie angielskiego terminu Fighting Fantasy określającego gatunek gier książkowych skupionych wokół nieustannych walk z hordą przeciwników w światach spod szyldu magii i miecza. W 1988 napisał kolejne fantasolo pod tytułem Goblin. Kolejne lata przyniosły publikację jeszcze kilkudziesięciu pozycji, głównie zagranicznych autorów, lecz zainteresowanie gamebookami, począwszy od połowy lat dziewięćdziesiątych, zaczęło wyraźnie spadać, o czym świadczyła coraz niższa liczba wypuszczanych na rynek gier książkowych.

W roku 2002 (30 sierpnia) Łukasz Alien Sewastianik założył portal, który przez szereg lat sukcesywnie przyciągał ku sobie miłośników gatunku. Na jego łamach zaczęto publikować amatorskie gry polskich twórców, oraz zbierać dane bibliograficzne dotyczące wszystkich wydanych w Polsce gamebooków. Pod koniec 2007 roku powstało forum pod kierownictwem Michała "Recoila" Rosińskiego (od sierpnia 2008 roku również administratora strony Sewastianika), na którym ostatecznie wykrystalizowała się grupa aktywnych, amatorskich twórców i miłośników gier książkowych dążąca do przeobrażenia i rozpropagowania gatunku. Zwieńczeniem tego procesu było założenie (przez Mikołaja Kołyszko i Beniamina Muszyńskiego) pod koniec 2010 roku nieformalnego Wydawnictwa Wielokrotnego Wyboru oraz czasopisma internetowego „Masz Wybór”, poświęconego interaktywnym gałęziom kultury. W ten sposób polscy miłośnicy gatunku zyskali własną datę do świętowania. 30 sierpnia traktowany jest przez aktywnych (promujących gatunek lub amatorsko piszących własne gry książkowe) fanów skupionych wokół witryny Sewastianika i Wydawnictwa Wielokrotnego Wyboru jako nieformalne Święto Polskich Gier Książkowych

Niekomercyjne gry książkowe w Polsce często tworzone są w formatach .doc lub PDF, a od roku 2011 również w EPUB i MOBI przystosowanych na czytniki książek elektronicznych. Pierwszą polską gra książkową wydaną w takim formacie jest edukacyjny projekt Janek. Historia Małego powstańca autorstwa Beniamina Muszyńskiego i dr Macieja Słomczyńskiego. Spotyka się też gry paragrafowe w wersji multimedialnej robione są w pliku *.HTML, w którym przedmioty zapisywane są w ramkach, a wybór odsyła gracza linkiem do kolejnego paragrafu.