20/07/2022

Międzynarodowy Dzień Szachów

 

 obchodzony jest 20 lipca na pamiątkę utworzenia Międzynarodowej Federacji Szachowej. 

Szachy to jedna z najstarszych gier strategicznych, znana na całym świecie. Od V w.n.e ludzie stają do boju w pojedynkach szachowych. Uznaje się, że pierwotna wersja gry w szachy powstała w Indiach. Skąd trafiła do Persji, następnie spopularyzowała się wśród Arabów, a później w Europie. Stopniowo gra była dopracowywana. Wiele obecnych zasad wprowadzili Persowie między innymi szach i mat, gdzie w języku perskim “szach mat” oznacza “król jest otoczony”. Do Polski, szachy przywędrowały, prawdopodobnie, z Rosji bądź Czech. Już w średniowieczu były znane jako gra królewska, choć mieszczanie, a później i szlachcie też chętnie grali w szachy. Obecnie o nieustającej popularności szach w Polsce mogą świadczyć zwroty, pochodzące z gry a odnoszące się do codziennego życia, takie jak np. “trzymać kogoś w szachu”, „patowa sytuacja”, “wykonać roszadę na danym stanowisku” czy “być czyimś pionkiem w grze”. Na szczeblu światowym już w odrodzeniu odbywały się turnieje szachowe. Wyłaniano kolejnych mistrzów. Oficjalnie olimpiady szachowe odbywają się od 1924r. Istnieją przeróżne kategorie, między innymi, mistrzostwa świata kobiet, juniorów, studentów, niewidomych. Warto, wiedzieć, że szachy są oficjalną dyscypliną sportową. W XX niezwykle rozwinęła się popularność tej gry. W połowie wieku rozegrano pojedynek z komputerem. Jednak mistrzowie szachowi nadal byli lepsi od maszyn. W roku 1996 odbył się mecz pomiędzy komputerem, zaprojektowanym przez firmę IBM, a mistrzem świata Garrim Kasparowem. Kasparow zwyciężył. Ulepszono program i rok później, komputer okazał się silniejszym przeciwnikiem, co wywołało ogromne poruszenie w środowisku graczy. W 2003 roku odbył się “Mecz Człowieka przeciwko Maszynie o Szachowe Mistrzostwo Świata". Kasparow i komputer remisowali. Jako ciekawostkę można dodać, że w 2008 roku odbył się pierwszy kosmiczny pojedynek szachowy, pomiędzy zawodnikiem przebywającym w stacji kosmicznej, a jego kolegami na Ziemi. 

Obecnie istnieje wiele odmian gry w szachy. Odbywają się turnieje szachów losowych, zostały stworzone plansze dla trzech lub czterech graczy. Można spotkać warianty z inną ilością figur np. szachy atomowe. Na bazie szachów powstała gra Ultima. Dużym zainteresowaniem, również cieszą się szachy heksagonalne tzw.”polskie”, stworzone przez Władysława Glińskiego. W tym wariancie gra w szachy odbywa się na polach w kształcie sześcianu.  

Zadziwiająca jest ponadczasowość i uniwersalność gry w szachy. W turniejach szachowych mierzyli się zarówno królowie jak i ludność niskiego pochodzenia. Obecnie każdy kontynent, kraj, województwo wyłania własnego mistrza szachowego. Zatem, dlaczego warto grać w szachy? Zwolennicy tej gry wymieniają wiele korzyści z grania, między innymi usprawnienie logicznego myślenia, podejmowania decyzji, planowania czasu, rozwijanie wyobraźni przestrzennej. Coraz częściej zajęcia szachowe na stałe wchodzą w skład zajęć lekcyjnych w zerówkach, szkołach podstawowych i na kolejnych szczeblach edukacji. Szachy mają wymiar wychowawczy. Młody gracz uczy się cierpliwości, wytrwałości i pokory, skupienia. Badania udowodniły, że dzieci umiejące grać w szachy osiągają lepsze wyniki w nauce, mają lepszą koncentrację i szybciej rozwiązują zadania wymagające logicznego myślenia.