obchodzimy 24 marca
24 marca 1944 r. w wyniku donosu niemieccy żandarmi rozstrzelali rodzinę Ulmów: ciężarną Wiktorię i Józefa oraz ich 6 dzieci. Wraz z nimi zginęło 8 ukrywanych przez nich Żydów. W 2017 r. z inicjatywy Prezydenta RP upamiętniono rocznicę śmierci rodziny Ulmów z Markowej przez ustanowienie tego dnia Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Instytucje w szczególny sposób zajmujące się tą tematyką to:
Muzeum Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
Jest to pierwsza w Polsce placówka muzealna zajmująca się tematyką ratowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich podczas Zagłady. W 2017 r. minister kultury prof. Piotr Gliński podjął decyzję o współprowadzeniu Muzeum w Markowej. Podpisanie umowy zapoczątkowało działalność Muzeum jako samodzielnej instytucji kultury. Dotychczas funkcjonowało ono jak oddział Muzeum – Zamku w Łańcucie.
Kładąc nacisk na współczującą i ofiarną postawę Polaków wobec cierpienia Żydów podczas II wojny światowej, nie zapomniano o niechlubnych aspektach w stosunkach polsko-żydowskich podczas okupacji niemieckiej. MPRŻ jest ważnym głosem w dyskusji na temat postawy Polaków wobec Zagłady.
Instytut Pileckiego
Instytut Pileckiego przywraca pamięć o Polakach ratujących Żydów realizując projekt „Zawołani po imieniu”. Odkrywane przez naukowców w archiwach, zapomniane historie przywracane są lokalnym społecznościom i całemu krajowi, a ich bohaterowie upamiętniani są kamieniami z tablicami, odsłanianymi w miejscach zdarzeń. W centrum zainteresowania są zamordowani bohaterowie, ale także ich osierocone rodziny, ponieważ to one do dziś ponoszą konsekwencje okrucieństwa niemieckiego okupanta i to one przechowały pamięć o heroizmie swoich matek, ojców, braci, dziadków…
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Muzeum POLIN upamiętnia Polaków ratujących Żydów podczas Zagłady w ramach projektu „Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci”. Na portalu „Polscy Sprawiedliwi” (https://sprawiedliwi.org.pl/) Muzeum udostępniło niemal 1000 historii pomocy, a w związku z 76. rocznicą zbrodni w Markowej i obchodzonym Dniem Pamięci, instytucja przygotowała specjalną odsłonę portalu. Muzeum zachęca do przesyłania opowieści o pomocy niesionej Żydom podczas II wojny światowej.
Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej – w ramach Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką - przedstawia nieznaną historię dwóch mieszkanek Zatora - Władysławy Ochwat Wrażeń i Marii Hajdo Wieliczko, które z narażeniem życia pomogły żydowskiej dziewczynce – Noemi Berter. Pierwsza z nich w ubiegłym roku została uhonorowana medalem i dyplomem „Sprawiedliwej wśród Narodów Świata”. Zaangażowanie ludności z terenu ziemi oświęcimskiej w pomoc więźniom KL Auschwitz- Birkenau było ogromne. Dzięki publikacji pt. „Ludzie dobrej woli” pod red. Henryka Świebockiego został przedstawiony wykaz 1200 osób z tego obszaru, które pomagały więźniom w czasie istnienia obozu, jak i po jego likwidacji. Lista nazwisk nie została zamknięta. W relacjach mieszkańców ziemi oświęcimskiej można usłyszeć, że pomagali wszystkim potrzebującym więźniom bez względu na narodowość - ważny był człowiek.
Żródło: https://www.gov.pl/web/sport/narodowy-dzien-pamieci-polakow-ratujacych-zydow-pod-okupacja-niemiecka
